Bondgenoten in de Buurt

 bondgenoten2

Aanspreken in Amsterdam: een kwestie van netwerken

De vingers schieten omhoog. Ik heb zojuist mijn honderdkoppig publiek van overwegend oudere Amsterdammer de vraag gesteld: Wie heeft er angst om overlastplegers aan te speken in de buurt omdat ‘je er alleen voor staat.’ Ik geef een lezing over Bondgenoten in de Buurt bij de Winteracademie in het Amsterdamse Mozeshuis. De veiligheid mag in Amsterdam sterk zijn verbeterd. Er valt nog een wereld te winnen: zover is duidelijk.
Er staan gelukkig ook positieve ervaringen tegenover. ‘Ik kan goed overweg met de jongeren die beneden staan, maar verschillende leden van mijn woongroep durven s’avonds de deur niet uit.’ Zo stelt een inwoonster in Amsterdam- Noord. Hoe kunnen burgers elkaar de drempel over helpen, zonodig met behulp van de politie? Want ook dat is nodig: de angst is soms reëel, bijvoorbeeld voor die mevrouw uit Oost die onder een drugsdealer woont. Het perspectief: een samenspel van het bewonersnetwerk in de buurt; politie en overige instellingen die daar op aansluiten.

SMS Alert

De bejaarde Astrid ging hen voor in zo’n netwerk. Zij is lid geworden van de SMS-alert in de Molenwijk in Noord na een brute overval in haar woning. De SMS-Alert is een van de voorbeelden in mijn lezing. Astrid vindt het ‘een uitkomst’. Zij voelt zich veel minder kwetsbaar in de buurt, ook na de verschrikkelijke gebeurtenis. Door het netwerk van bondgenoten. De SMS-Alert bestaat uit een groep van enige tientallen bewoners die een oogje in het zeil houden. Bij een probleem wordt eerst de onderlinge hulp ingeroepen, bijvoorbeeld om overlastgevers –denk aan pissen in het portiek- op een besliste doch ontspannen manier aan te spreken. Zo ontstaan er zelfs openingen om elkaar beter te leren kennen. Pas als dat niet of onvoldoende werkt wordt de politie er bij gehaald. En daar kan men ook echt van op aan omdat die –evenals veel andere instanties- is ingesteld op de SMS-Alertgroep. Het resultaat is een ontspannen benadering: iedereen in de buurt kent ook het netwerk.

Belnetwerk

Elke buurt, elk probleem zijn eigen netwerk. Niet iedereen wil beginnen aan een SMS-Alert als antwoord op een probleem in de straat. Het is een hele onderneming. Maar het principe is universeel. Verbind je en schakel elkaars hulp in als er een probleem is om zelf tot een oplossing te komen. Kijk wie je nodig hebt. Dat was bijvoorbeeld ook de aanpak van bewoners in een straat in Oost bij een medebewoner met psychische problemen. Met een belnetwerk konden de buurtbewoners het probleem beter hanteren. Zij konden ook als netwerk met de professionele instanties tot afstemming komen. Dat doen ook de bewoners van het Koekoeksplein in Noord. Samen met de buurtmeester organiseren zij prikakties van zwerfvuil. Zij kennen elkaar en durven buurtbewoners aan te spreken op hun vervuilend gedrag of jongeren op veroorzaken van overlast. Ze zijn zich er van bewust dat zij er niet alleen voor staan.

Spreken vanuit ‘onze’ buurt

Natuurlijk heb je de instanties nodig bij veiligheidsproblemen: een samenspel is gewenst. Denk aan wij-zijtegenstellingen tussen allochtoon en autochtoon in wijken: dan moeten er eerst bruggen worden geslagen tussen de netwerken door sleutelfiguren met gezag zoals Said Bensellam uit West eventueel gevolg door een Eigen Kracht Conferentie in de wijk. Prettig is als je dan steun hebt van de politie en andere professionals om dit als buurt zelf te hand te nemen. En denk aan drugsdealers: buurtbewoners durven vaak pas te melden als zij elkaar onderling kunnen steunen en vertrouwen op doorpakken van de politie, zoals in Transvaal. De kern blijft dat het bouwen aan zo’n netwerk krachten kan losmaken en mensen weer uit hun schulp halen, zich de omgeving eigen te maken, zodat zij kunnen spreken van ‘onze’ buurt.

Geef om de Jan Eef!

Het probleem is misschien het gebrek aan geloof dat het anders kan. Het sluit niet aan bij de huidige praktijk van alledag, waar we vaak langs elkaar heen leven en er alleen voor staan bij een overlastprobleem. En zo blijft alles bij het oude….. ….. Of er moet echt een urgentie zijn zoals in de Jan Evertsenstraat. De moord op juwelier Hund maakte zoveel woede en energie los in de buurt dat er een bruisend duurzaam initiatief uit voortkwam: Geef om de Jan Eef!

Een ‘Way of Life’

Met Anita Groenink initiatiefneemster en kunstenaar Henk Veen van SMS-Alert heb ik het daar later op de dag bij een andere bijeenkomst over. Als we die netwerken en mensen die op zo’n manier denken bij elkaar brengen?! Dan representeren we een ‘Way of Life’ waar je bij wilt horen. Van de hoog opgeleiden maatjes van Anita met weinig tijd van de Jan Eef, de bejaarde Astrids en kunstenaars als Henk Veen die wel met ondernemers de koffieshop in wil om met jongeren in gesprek te raken. En niet te vergeten de professionals zoals buurtregisseur Gerard Zwarts die vindt dat het uiteindelijk bottom up moet gebeuren. We zorgen voor een motor die verschillende groepen bij elkaar brengt en tot veel nieuwe creatieve ideeën leidt die je op verschillende plekken kunt uitproberen toegespitst op de situatie ter plekke. Met een groeiende praktijk van Bondgenoten in de Buurt moeten we het kunnen. Wordt vervolgd!

Dit bericht is geplaatst in 2012 . Bookmark de link .